Blog Yazılarına Gözatın

Bugün sizlere mesleğindeki başarıları kadar mesleğine olan tutkusu ve sevgisiyle tanıdığım Prof. Dr. Sevtap Hamdemir Kılıç’ı tanıtmak istiyorum. Kılıç, 1970 yılında Kayseri’nin Gezi beldesi doğumlu, ilköğrenimi Ankara Malazgirt İlköğretim ilkokulunda, orta ve lise eğitimini Ankara Atatürk Lisesi’nde tamamladı.

1986 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesini kazandı. Kendisi kadın doğum, riskli gebelik takibi ve kısırlık tedavisi ile yüzlerce anne baba adayının ebeveyn olmalarına katkıda bulunmaya devam ediyor. Kadın doğum ile gebelik döneminin her aşamasında, doğum anı ve doğum sonrasında hastalarının her zaman yanında olan Prof. Dr. Sevtap Hamdemir Kılıç‘a kadın sağlığı ve tüp bebek tedavisi ile ilgili merak edilenleri sordum.

Tüp Bebek Tedavisi Sıkça Sorulan Sorular

– Yıllarca bebek hayali olan ailelerin bebek özlemini sonlandırıyorsunuz. Tüp bebek yöntemiyle yüzlerce kadının anne olmasını sağlayan tüp bebek ve riskli gebelik uzmanısınız.

Öncelikle bu konudaki duygularınızı öğrenmek istiyorum. Yaptığınız çalışmaların olumlu sonuçlarını görmek, o mutluluklara şahit olmak nasıl bir his?

İnfertilite ve tüp bebek tedavilerinde hastaya baştan aşağı dokunmak tarif edilemeyecek kadar mucizevi bir his. Hastanın tüm duygu yoğunluğuyla, bebek isteğiyle hayatlarına dokunmak… İlk baştan, yumurtadan embriyoya diyoruz. Hastalarımızla doğum anında hep en başı yad ederiz.

Yumurta toplama ameliyathanesinden yani tüp bebek ünitesinden yollarımız doğumhaneye sezaryen ya da normal doğum odasına gider. Hep bir gözler dolar, tüp bebek tedavisi döneminde çiftler genellikle heyecandan stresten uyuyamazken şimdi de bebekleriyle uykusuz gecelere merhaba der.

– İnstagram sayfanızdaki paylaşımlar, hastalarınızdan gelen yorumlar size olan sevgiyi gösteriyor. Yorumları okuyunca mesleğinizi ilk günkü gibi aşkla yaptığınızı hissettim.

İşinizi yaparken bu heyecanı ve coşkuyu hep canlı tutmayı nasıl başarıyorsunuz?

Kadın doğum ve tüp bebek ne kadar zor ve meşakkatli bir branşsa aslında bir o kadar da keyifli. hastalarımın mutluluklarıyla, aldığımız pozitif gebelik haberleri ve onlara şifa olmak aslında sanırım bizleri hep dinamik tutuyor. Enerjimi hastalarımdan ve bebeklerimden aldığım doğrudur.

– Uzmanlık alanlarınızla ilgili sorulara geçmek istiyorum. Tüp bebek tedavisi ile başlayalım. Çiftler tüp bebek tedavisi için ne zaman başvurmalıdır ve tüp bebek tedavisi kimler İçin uygundur?

Tüp bebek tedavisine başlamadan bilinmesi gerekenler nelerdir?

İnfertilite; korumasız ve düzenli cinsel ilişkiye rağmen, bir yıl içerisinde gebeliğin oluşmaması olarak tanımlanır.

İnfertilite, bir çift sorunu olup, popülasyonda %15 oranında görülür. Erkeğin infertilitedeki sorumluluğu ; %30 olguda tek başına, %20 olguda kadın faktörü ile birlikte olmak üzere en az %50 oranındadır.

Son yıllar da infertilite tanısı ve özellikle tedavisindeki gelişmeler baş döndürücü düzeyde olmuş ve infertilite konusuna yeni boyutlar getirmiştir.

Fertil çiftlerde korunmasız ve düzenli cinsel ilişki sürecinde; 6 ay sonra %50’sinde, 1 yıl sonra %90ında gebelik olduğu bildirilmektedir. Bu nedenle çiftlerin infertilite açısından değerlendirilmesi için bir yıl beklenmesi kabul edilen görüştür.

Ancak; bilinen bir erkek infertilitesi riski mevcut ise, kadın yaş faktörü göz önünde bulundurulduğunda (ileri yaş) infertilite riskini arttıracaksa ve fertilite potansiyelleri hakkında bilgi sahibi olamamak çiftte sıkıntı yaratacaksa, çiftler bir yıl beklenmeksizin de değerlendirmeye alınabilirler.

– Çiftler tüp bebek tedavisine nasıl hazırlanmalıdır? Sizce bu süreçte psikolojik destek ne kadar önemli? Bu yola çıkacak çiftlere neler tavsiye edersiniz?

Vücudumuzda bedenimiz ve ruhsal yapımız arasında güçlü bir bağ söz konusudur. Tüp bebek tedavisi de hem maddi ama en çok manevi olarak çifti yoran ve çiftin arasındaki duygusal gücü ne yazık ki bazen o yorgunluğun verdiği anksiyete artışı ile zedeleyen bir tedavi türüdür.

Eğer çift kendisini tedaviye hazır hissetmiyor ve beklemek için de yeterli vakti yoksa şayet o zaman bir destek alması önerilebilir. Ya da kendisinin bunun altıdan kalkamayacağını düşündüğü zamanlarda da bir psikolog desteği önerilebilir. Çiftler tedavi süresinde yoğun bir anksiyete yaşamaktadır.

Özellikle de bu durum ilk tüp bebek tedavisi denemesinde daha da fazla olmaktadır. Çift ne olduğunu ne ile karşılaştığını ya da kendilerini nelerin beklediğini bilemez belki de en çok negatiflik ihtimali de hem anne adayını hem de baba adayını korkutur.

Aynı zaman da suçluluk duygusu da cabası. Artı bir de anne adayının duygu durum değişikliğinde kullandıkları ilaçlar ve artan östrojen seviyesi de buna eklenmektedir.

Tüp bebek tedavisinde çiftler infertilite konusunda deneyimli bir psikologdan tedaviye başlamadan önce destek alabilirler öncesinde başladıkları desteğe aynı zamanda tedavi boyunca ve sonrasında da devam etmeleri sağlıklı olacaktır.

Tedavi süresinde karşılaştıkları yoğun anksiyete ile baş edebilmelerinde kolaylık sağlayacaktır. Ancak eğer çift kendini hazır hissediyorsa da tedavinin sonucunu öğrendiğinde de aynı şekilde destek talep edebilir.

Lütfen psikolojik destek almaktan kaçınmayın. İhtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız eğer rahatlıkla bunu talep edebilirsiniz.

– Tedavi sürecinden de biraz bahseder misiniz? Ortalama süresi nedir?

Tedaviye anne adayının adetinin ikinci günü şartların uygunluğuna göre başlanarak yaklaşık 10 gün kadar iğneli ilaç tedavisi ile var olan yumurtaların büyümesi sağlanır. Var olan yumurtalar geliştiğinde ve yaklaşık 16-18 mm ‘ ye ulaştığında çatlatma iğnesi verilerek 36 saat sonra yumurta toplanır.

Yumurta toplama işlemi sedasyon anestezi altında tercih edilir. Yumurta toplama günü de baba adayından sperm istenir. Yumurtaların toplandığı gün sıfır kabul ederek ertesi günü birinci gün sayıp embriyoların gelişmesi ve hücre sayılarına göre üçüncü ya da beşinci günü embriyo transferi gerçekleşecektir.

Tedavinin yumurtaların büyümesinden transfer dahil geçen süresi yaklaşık ve ortalama 17 gün kadar sürecek diyebiliriz. İl dışından gelen hastalarımız için de tedavi süresi oldukça kıymetlidir. Anne adayına süreç boyunca ihtiyacımız olurken eğer baba adayı için her şey yolunda ise sadece yumurta toplama günü sperm vermesi yeterli olacaktır.

– Hocam kalıtsal hastalığı olan anne ve baba adaylarıyla tüp bebek tedavisinde durum nasıl?

Kalıtsal hastalığı olan anne ve baba adaylarında genetik danışmanlık alması önerilerek genetiğine bakılmış embriyo transferi tercih edilmelidir.

Gen, Hücrenin çekirdeğinde yer alan DNA yapısı üzerinde bulunurken DNA ise ipliksi bir yapıya sahip olup yarısı anneden, yarısı babadan gelen 23 çift DNA bulunur. Zigotun mitoz bölünmesi ile çoğalıp birbiri ile aynı insan vücut hücreleri oluşur. İnsan vücudu 46 kromozoma sahiptir.

DNA yapısında ailede var olan bozukluklar yeni nesillere aktarılabilirken, genetik aktarımda aile de soy geçmişinde var olmayan yeni değişikliklerde oluşabilmektedir.

DNA gözle görülemez ve ancak genetik yöntemlerle incelenebilir. Genetik bilimi de pek çok hastalığın erken teşhisini sağlar, tedavi imkanı ve tedavi imkanlarının gelişmesinde yardımcı olur.

Farklı yöntemler ile yapılmaktadır ;

PGD işlemi 3 farklı gelişim evresinde uygulanabilir. Ankara tüp bebek merkezlerinde başta olmak üzere,

– Polar hücre analizi: polar hücre, yumurta oluşurken meydana gelen asimetrik hücre bölünmesi sonucu atılan yan ürünlerdir.

Polar hücrelerin kromozom olarak incelenmesi ileri yaşta normalin altında yumurtası olan anne adaylarımızda anneden kaynaklanan kromozom sorunlarının tanısında önemli bir role sahiptir.

– Blastomer analizi: Anne ve baba geçişli otomozal baskın tek gen hastalıklarında, HLA doku tiplendirme, translokasyon taşıyıcılığı, ileri anne yaşı, tekrarlayan abort, tekrarlayan tüp bebek başarısızlıkları, şiddetli erkek faktörü gibi geniş bir endikasyon grubuna uygulanabilmektedir.

– Blastosist embiyoda trofektoderm analizi: hücre analizinin yapılmasını ve gebelik oranlarında artış gösterdiği görülmektedir. Yüksek rahme tutunma potansiyeli olan daha az sayıdaki embriyoların transferiyle çoğul gebelik istemeyen ailelerde de şans olmuştur.

– Tek gen hastalıkları ve HLA doku tiplendirme :

– Tek hücre PCRi

– HLA doku tayini

– FISH

– Anöploidi

– Translokasyon taşıyıcılığı

– Mikroarray

Kimlere Yapılır ?

– Otozomal dominant

– Otozomal resesif

– İleri yaş grubu

– Tekrarlayan tüp bebek başarısızlıkları

– Tekrarlayan düşükler

Tekrarlayan düşükler ile ilgili de ayrı bir başlığa geçmek gerekir ise:

1.Etken kromozom analizi değerlendirilmeli; krozomlar yapı taşlarımız olan genleri taşıyarak

sürekli olarak anneden babalara çocuklara genlerin aktarılmasını sağlayan yapılardır.

Kromozomlar insanda 22 çift bulunur ve bunlardan 2 tanesi cinsiyet kromozomudur. Toplam 46

tane kromozom bulunmaktadır. Genel sağlığı etkilemese bile üretilen üreme hücrelerinde

kromozom diziliminde kopma, yer değiştirme, gibi yapısal ya da sayışa anomaliler varlığında

gebelik kayıplarında artma meydana gelebilir. Tekrarlayan gebelik kayıpları ile başvurmuş ve

kromozom analizlerinde problem saptanmış olan hastalarda genetik tarama (PGT) yapılması

planlanabilir. Bu grup hastalarda genetiğine bakılmış embriyo transferi yapılarak tüp bebek

tedavisinde canlı doğum oranını yükseltecektir.

2. Genetik hastalık öyküsü; ailede ve soy geçmişinde tek gen üzerinden geçiş yapan herhangi bir

hastalığın varlığı durumunda birinci maddedeki gibi tüp bebek tedavilerinde PGT ile genetiğine

bakılmış embriyo transferi planlanabilmektedir. Genetiğine bakılmış embriyo transferi ile canlı

doğum oranı mümkün olabilir hale gelir.

3. Düşük materyalinde genetik inceleme

4. Trombofili Paneli testi; Trombofili paneli kalıtsal ya da sonradan kazanılmakta olan bir

pıhtılaşma bozukluğudur.

– Pandemi dönemi tüp bebek tedavisiyle çocuk sahibi olmak isteyen anne adaylarını nasıl etkiledi?

Pandemide ilk başlarda en çok korkulan bu virüsün doğurganlığı doğrudan etkileyip etkilemediği sorusuydu. Ancak covid virüsünün bir yandan sperm kalitesini bozduğu ve yumurta kalitesini etkilediği söylese de direkt olarak bir şey olmaması da bizleri mutlu etti.

Biraz ertelendi tedaviler. Biraz beklendi. Umut içerisinde bekleyen insanları daha çok tedirgin ettiği doğru.

– Hamilelik dileyen/isteyen/bekleyen anne adayları için harika bir süreç olduğu kadar pek çok bilinmezi barındırdığı için bir yandan da streslidir. Şimdi pandemi döneminde de yeni stres sebepleri ortaya çıktı diyebiliriz. Siz gebelik sürecinde hem genel olarak hem de Covid-19 olan anne adaylarına neler tavsiye edersiniz?

Covid-19 döneminde ilk vakadan beri beni en çok kaygılandıran anne adaylarımdı aslında. Anne adaylarım ve bebeklerim. Gebelikte sürecin yönetilmesi.

En çok kaygılandıran durumdu diyebilirim. Ancak maske ve hijyen kurallarına dikkat ederek, sosyal mesafe de aynı özeni göstermenin anne adaylarım başta olmak üzere tüm toplumu koruyacağını düşünüyorum. Bu nedenle tüm gebelerimden ricam, su tüketimine özen göstererek düzenli ve dengeli beslenmeyi birinci kural olarak benimseyip vitaminden bol beslenip topluluktan uzak bir süreç geçirmenizi öneriyorum.

Tabi destek olarak da bazen soruyor anne adaylarım. Destek olarak c vitamini ve d vitamininden destekli beslenip destek prepatlardan kullanabilirsiniz.

– Genital estetik operasyonu ile ilgilide sormak istiyorum. Öncelikle genital estetik nedir ve genital estetiğe niçin başvurulmaktadır?

Estetik cerrahinin temelinde  sağlıklı ve işlevini koruyan bir organın tamamen görsel amaçla eski görünümünden daha iyi hale getirilmesi ve bu sayede kişinin kendisinde beğenmediği bir bölgeyi beğenmesi amacı yatar.

Bu sebeplerle bir çok insan artık estetik cerrahiden korkmamakta ve son yıllarda estetik operasyonlarda artış sağlanmaktadır. Görüntü itibariyle daha iyi hale getirilmek istenen organlar çoğunlukla yüzümüz ya da gövdemiz gibi sık görülen yerler olsa da genital estetik de tıpkı diğerleri gibi istenmesi çok normal bir bölgedir.

Son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz genital estetiğin doğru bilgisine sahip olmanız halinde siz de aklınızdaki sorulara cevap bulacak ve belki de genital estetik yaptırma konusunda cesaretinizi toplayabileceksiniz.

Kimi kadınların doğuştan itibaren yani genetik yapılar nedeniyle kimilerinin ise cinsel ilişki, doğum sonrası gibi durumlar sonucu genital bölgelerinde deformasyon, sarkma sorunları ya da genetik yapının da etkisiyle görüntüde estetik olarak sizi memnun etmeyecek sorunlar olabiliyor.

Bu durum çoğu kadını günden güne mutsuz ederken özgüven anlamında da birtakım problemlerle karşılaşılabiliyor ve  psikolojimiz bundan olumsuz etkileniyor.

Ya da tam tersi fizyolojik sıkıntılar nedeniyle de genital estetiğe ihtiyaç duyulabiliyor. Örneğin cinsel ilişki sırasında yaşanan ağrı gibi sorunlar da kadınları genital estetik olma ihtiyacına yönlendirebiliyor.

– Günümüzde genital estetik çalışmaları alanında neler yapılmaktadır?

Labioplasti dediğimiz iç dudakların cerrahisi. Labio majör plasti, dış dudakların cerrahisi. Vajinoplasti, sistosel ve rektosel ise vajinal darlık için sağlanan ön ve arka onarımdır.

Genital beyazlatma ve genital dolgu da işlemlere eklenirken aynı zaman dag point dediğimiz cinsel ilişki de ıslaklık artışına çözüm sağlayan vajinal botoks işlemide listeye eklenebilir.

Aynı zaman da idrar kaçırma da tekrarlayan doğumlardan sonra karşımıza çıkabilecek önemli bir sorundur ve tüm bu cerrahiler esnasında idrar kaçırma sorununuzuda çözmek mümkün!

– İsteyen her kadın genital estetik yaptırabilir mi?

Evet evli ya da bekar fark etmeden isteyen her kadın genital estetik yaptırma özgürlüğüne sahiptir.

– Genital estetik nasıl yapılır, hangi cerrahi işlemler kullanılır?

Genital estetik operasyonları genellikle yapılan tedavi çeşidine göre değişir minimum 25 dakika ile maximum 45 dakika kadar sürmektedir.

Bu süre sonunda hasta birkaç saat içinde taburcu edilerek evine gönderilebilir. Çoğunlukla genital estetik operasyonlarında bölgesel yani lokal anestezi uygulanmaktadır.

Ancak bazı durumlarda az miktarda genel anestezi de tercih sebebi olabilmektedir. Hastaların estetik operasyon sonrası taburcu olduktan sonra cinsel ilişkiye girmeleri için 3 ila 5 gün kadar beklemeleri gerekebilir. Bu süre iç ve dış dokuların iyileşmesi ve kendine gelmesi açısından uyulması gereken önemli bir süredir.

Ancak hastalar tarafından uzun bir süre olarak algılanmaması gerekir. En doğru bilgiyi doktorunuzdan almakla beraber genital estetik sonrası bu süreye uymak gereklidir. Dolayısıyla genital estetik cerrahisine başvuran kişiler maksimum bir hafta sonunda eski yaşamlarına dönebilirler.

Yalnızca genital estetik olunduğu gün kişiye duşa girmemesi önerilir. Operasyon sonrası bir iki gün için ped ile dolaşmak kişiye konfor sağlar. Ayrıca bu sürecin rahat atlatılması için kişiye antibiyotik veya ağrı kesici ilaçlar verilebilir. Ameliyat sonrası dikkat edilmesi gereken hususlardan biri de genital bölgeyi fazla suyla temas ettirmekten kaçınmak örneğin su dolu bir küvette beklemek, havuza girmek iyi olmayacaktır.

Bunun dışında kişinin ağır işler yapmaması, tempolu egzersizlerden bir süreliğine uzak durması da önerilir. Bu hususlara dikkat edilir ise ameliyat sonrası dönem rahatlıkla atlatılabilir.

– İşlem sonrası kişi sosyal ve iş hayatına hemen dönebilir mi?

İşleme göre değişmekle birlikte her işlemin bir tanesi bir saat kadar sürmekle birlikte hastanın iyilik haline göre hasta aynı gün içerisinde taburcu edilebilir.

Bir ya da iki günlük istirahat sonrasında rutin yaşamına devam edebilir. İşlem sonrasında havuz, hamam, sauna ve cinsel ilişki hastaya önerilmez. Devamında kullanacağı ilaç destekleri için de hastalarımızı bilgilendiriyoruz.

Bu güzel sohbet ve kıymetli bilgiler için çok teşekkür ederim.

Bu harika sohbetten ötürü ben size teşekkür ederim. Mutlu ve sağlıklı günler dilerim.

Tek Gen Hastalıkları Adlı yazımızı incelemek için tıklayınız..

Adet Gecikmesi Neden Olur? Adlı yazımızı incelemek için tıklayınız..