Blog Yazılarına Gözatın

IVF (Tüp Bebek), bugün pek çok İnvitro fertilizasyon (IVF) embriyo transferi doğumları bir zamanların ümitsiz çiftlerinin çocuk sahibi olabildikleri mutlu sonu oluşturdu.

İnfertilite Açısından Erkeğin Genel Olarak Değerlendirilmesi

İnfertilite; korumasız ve düzenli cinsel ilişkiye rağmen, bir yıl içerisinde gebeliğin oluşmaması olarak tanımlanır. İnfertilite, bir çift sorunu olup, popülasyonda %15 oranında görülür. Erkeğin infertilitedeki sorumluluğu; %30 olguda tek başına, %20 olguda kadın faktörü ile birlikte olmak üzere en az %50 oranındadır. Son yıllar da infertilite tanısı ve özellikle tedavisindeki gelişmeler baş döndürücü düzeyde olmuş ve infertilite konusuna yeni boyutlar getirmiştir. 

Fertil çiftlerde korunmasız ve düzenli cinsel ilişki sürecinde; 6 ay sonra %50’sinde, 1 yıl sonra %90ında gebelik olduğu bildirilmektedir. Bu nedenle çiftlerin infertilite açısından değerlendirilmesi için bir yıl beklenmesi kabul edilen görüştür.

Ancak; bilinen bir erkek infertilitesi riski mevcut ise, kadın yaş faktörü göz önünde bulundurulduğunda (ileri yaş) infertilite riskini arttıracaksa ve fertilite potansiyelleri hakkında bilgi sahibi olamamak çiftte sıkıntı yaratacaksa, çiftler bir yıl beklenmeksizin de değerlendirmeye alınabilirler. 

Erkek infertilitesinin değerlendirilmesi 4 başlık altında incelenebilir. Bunlar; öykü, fizik, muayene, semen analizi ve hormon düzeylerinin belirlenmesidir. Bu değerlendirmeler hızlı yapılabilen, ucuz ve noninvaziv yöntemler olup, erkeğin ilk değerlendirilmesi olarak kabul edilirler. Bu bilgilere erişildiğinde, erkeğin fertilite potansiyeli hakkında önemli düzeyde bilgi edinilmiş olur. 

Önemli bir erkek infertilite faktörü saptanması durumunda, bu faktöre neden olabilecek herhangi bir patolojinin varlığını araştırmaya yönelik daha detaylı irdeleme, gerektiği zaman yapılmalıdır. İnfertilitede erkeğin değerlendirilmesi aşağıdaki amaçları içermelidir; 

• Varsa, düzeltilebilir problemleri ortaya çıkarmak,
• Düzeltilmeyecek problemin varlığında yardımlı üreme tekniklerinden yararlanılıp yararlanmayacağını belirlemek,
• İnfertilite probleminin altında yatabilecek hayatı tehdit eden bir hastalığı varsa ortaya çıkarmak ve gerekli tedaviyi yapmak,
• Yardımlı üreme teknikleri kullanılacaksa, gelecek kuşaklara geçebilecek olası genetik kuşaklara geçebilecek olası genetik anormallikleri araştırmak.

Cerrahi Öykü 

Kişi, fertiliteyi etkileyecek cerrahi girişimler geçirmiş olabilir. Bunlar, oldukları yaşlar, öyküsü değerlendirilmelidir. 

Fertilite Öyküsü

Erkeğin geçmişte oluşturduğu gebeliklerin olup olmadığı bilinmelidir.

Seksüel Öykü

Öncelikle erkeğin ereksiyon problemi ekarte edilmelidir. Çiftin cinsel sıklığı, menstrüel siklus ile zamanlamaya dikkat edip etmedikleri sorgulanmalıdır. 

Çocukluk Çağı ve Gelişim Öyküsü

Çocukluk çağında geçirilen bazı hastalıklar fertiliteyi olumsuz etkileyebilceğinden, bu dönemde geçirilen hastalıkların ve gelişim öyküsünün detaylı sorgulanması son derece önemlidir. Puberte sonrası geçirilen kabakulak hastalığı fertiliteyi olumsuz etkiler. 

Laboratuvar Testleri 

• Semen analizi,
• Hormonal değerlendirme,
• Ejekülasyon sonrası idrar analizi, 
• Semen lökosit analizi,
• Antisperm antikor tayini,
• Sperm fonksiyon testleri, 
• Radyolojik değerlendirme,
• Venografi,
• Vazografi,
• Genetik değerlendirme,
• Testis biyopsisi.

Sağlıklı bir gebeliğin oluşması ve devamı için gerekli ön koşullar şu şekilde sıralanabilir;

• Erkekte testislerde sağlıklı sperm üretimi,
  
• Üretilen spermin cinsel ilişki ile vajen içinde arka fornikse boşaltılması,
  
• Kadında düzenli ovulasyon olması,
  
• Ovulasyonda atılan ovumun tuba tarafından tutulması,
  
• Kadında servikal kanal, uterin kavite ve tuba lümenlerinin erkek gameti ve dişi gameti geçişlerine uygun şekilde açık olması,
  
• Tubanın ampulla kısmında döllenme gerçekleşmesi,
  
• Döllenmiş yumurtanın endometrial boşluk yönünde ilerlemesi,
  
• Over hormonlarınayanıt veren ve döllenmiş yumurtanın gömülmesine olanak veren sağlıklı endometrium varlığı,
  
• Oluşan erken gebeliğin sağlıklı bir şekilde devamını sağlayacak uterin yapı ve hormonal desteğin varlığı,
  
• Fetüs ve plesantanın beslenme ve oksijenlenmesi için yeterli genel sağlık düzeyi.

Tüm bunların yanı sıra; aklınızda sorulardan biri de tüp bebek aşamaları nelerdir sorunudur eminim.;

Aşamalar hastadan hastaya göre değişse de genel anlamda; 

Birinci Aşama

İlk Muayene; Bebek sahibi olmak isteyen çift değerlendirilerek ve ilk muayene yapılır. Bu değerlendirme; çiftin geçmişte gördüğü tedaviler, doğum, düşük, gebelik hikayeleri, eski tahliller vs. kapsar. Çiftlerin yapılan detaylı değerlendirme sonrasında tüp bebek tedavisi planlanır.

İkinci Aşama

Yumurtalıkların Uyarılması; Bu aşamada anne adayının yumurtalıklarında var olan yumurtaları büyümek için yumurta geliştirici ilaçlar uygulanır. Burada amaç çok yumurta ile çok embriyo oluşturmaktır.

Üçüncü Aşama

Yumurta Toplama İşlemi; Bu aşamada anne adayının yumurtalıklarında gelişen yumurtalar toplanıp laboratuvar ortamında döllenme için saklanır. Bu aşamada baba adayından da sperm alınır. Sperm veremeyen baba adayından mikro TESE yöntemi ile sperm alınma işlemi yapılır.

Dördüncü Aşama

Döllenme Tüp Bebek Tedavi aşamasının dördüncü aşamasında anne adayından toplanan yumurtalar ve baba adayından alınan spermler ile dölleme işlemi gerçekleştirilerek döllenen yumurtalar laboratuvarda saklanır.

Beşinci Aşama

Embriyonun Rahme Transferi

Tedavinin bu aşamasında döllenmiş yumurtalar rahim içerisine transfer edilir. Bu işlem ortalama beş ya da on dakika sürmektedir ve ağrısız bir şekilde gerçekleştirilmektedir.

Hangi Durumlarda Tedavi İptal Olur ve Yanıt Vermez?

• Genetik test yapılan durumlarda normal bir embriyo bulunamayabilir. Bu durumda embriyo transferi yapılmaz. tüp bebek tedavisi iptal olur.
  
• Toplanan yumurtalar döllenmeyebilir. Bu durum mikroenjeksiyon uygulamalarında çağında son derece nadirdir. Fakat %2–5’ inde anormal yumurtalara veya spermlere bağlı olarak bağlı olarak döllenme olmayabilir.
  
• Erkekte ameliyat ile TESE veya TESA sperm bulunamayabilir. Böyle bir durumda tedavi yumurta toplama işleminden hemen önce iptal edilir.
  
• Bazen de yumurtalıkların cevabı yetersiz ise ve tedaviden sonuç alınamayacağı düşünülürse doktorunuz tedavinizi yarıda kesebilir.
  
• Eğer yumurtalıklar içinde folikül varsa ama yumurta toplama günü içlerinden yumurta elde edilemeyebilir. Yumurta zamansız çatlaması olması ve genellikle yumurta toplama işleminden önce yumurtaların zamansız olarak çatlamasıdır. Bu durum genellikle yumurtalık rezervi azalmış ileri yaştaki bayanlarda görülebilir.
  
• Genetik test ve HLA analizi yapılan embriyolarda embriyo sağlıklı olsa da HLA uyumlu embriyo yoksa transfer olmaz.
  
• Labaratuvarda döllenen yumurtaların hiçbiri bölünmeyebilir. Bu durum da oldukça nadirdir ve genelde çok az sayıdaki ve iyi olmayan kalite yumurta varlığında gözlenir.

Nelere Dikkat Etmeliyim? 

Sık sorulan sorulardan bir tanesi transfer öncesi ve sonrası dönemde cinsel ilişkinin olup olmaması gerektiğidir. Bu konuda yapılan pek çok araştırma sonuçlarına göre aslında cinsel hayata devam etmek, embriyo tutunması önündeki bir sorun teşkil etmez ve gebelik oranlarını düşürmez. Ancak transfer aşamasından sonra anne adayının yumurtalıkları halen oldukça büyük olduğundan cinsel ilişkide rahatsız olabilir. Kimi zaman lekelenme tarzı kanamalar da görülebilir ve bu sebeple çift endişelenebilir. Oluşabilecek başarısızlık durumunda da çift suçluluk duyguları hissedebilir. Bu yüzden biz de çiftlere bu stresli dönemde yani gebelik testine kadar ilişki önermiyoruz.

Aynı şekilde anne adayının, hapşırması, öksürmesi, ıkınması, ya da transferden sonra ayağa kalması, embriyonun tutunması engelleyen durumlar kesinlikle değildir. Anne adayının kendini çok yormaması ancak hareketsiz de kalmaması gerekir. Günlük rutin işler yapılmalı ve çalışma hayatına da devam edilmelidir.

Ne olursa olsun bizler sizleri destekliyor, sizlerden de aynı öz veriyi ve yüksek moral mutluluğu talep ediyoruz. Bıkmadan, ümitleriyle savaşan eşlerin en sonunda bebeklerini kucaklarına aldıklarına yüzlerce şahit olduk, oluyoruz…